Eksmisja. Postępowanie eksmisyjne rozpoczyna się poprzez wystąpienie przez osobę uprawnioną w zależności od okoliczności sprawy:

z pozwem o eksmisję,
z wnioskiem o nakazanie opuszczenia mieszkania na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,
z pozwem o rozwiązanie stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia,
z pozwem o nakazanie sprzedaży mieszkania w drodze licytacji,
z wnioskiem o wszczęcie egzekucji z nieruchomości bądź spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
z wnioskiem o wszczęcie egzekucji zobowiązania zawartego w akcie notarialnym w zakresie opróżnienia i wydania lokalu w trybie art. 777 § 4 kodeksu postępowania cywilnego

Faktyczne i prawne podstawy żądania eksmisji pozwanego z lokalu mieszkalnego mogą być różne.

Żądanie eksmisji może być przede wszystkim realizowane jako roszczenie windykacyjne właściciela (art. 224 § 1 k.c.) bądź roszczenie wynajmującego wobec najemcy o zwrot rzeczy po zakończeniu najmu (art. 675 § 1 k.c.).

Z żądaniem eksmisji można wystąpić także przeciwko lokatorowi innego lokalu, który wykracza w sposób uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku bądź przeciwko małżonkowi, rozwiedzionemu małżonkowi lub innemu współlokatorowi tego samego lokalu, który swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.