Wniosek o ubezwłasnowolnienie. Ubezwłasnowolnienie może być całkowite, jak i częściowe. Ubezwłasnowolnienie wywołuje wiele skutków prawnych, uwzględniających dobro (interes) osoby ubezwłasnowolnionej, jak również obejmujących konieczność ochrony innych osób. Skutki ubezwłasnowolnienia różnią się w zależności od jego formy, tj. całkowitej albo częściowej.

Bezpośrednim skutkiem prawnym ubezwłasnowolnienia całkowitego jest pozbawienie osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie zdolności do czynności prawnych, czyli nabywania w drodze czynności prawnych praw i zaciągania zobowiązań (np. podpisywanie umów). Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, z wyjątkiem sytuacji, gdy pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską (art. 13 § 2 k.c.). Osoby pozbawione zdolności do czynności prawnych nie mogą swym własnym działaniem dokonywać skutecznie czynności prawnych, a jeśli takich czynności dokonają – są one bezwzględnie nieważne - za wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, które stają się ważne z chwilą ich wykonania, o ile nie prowadzą do rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawnych.

 

Skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego przejawia się w rozmaitych dziedzinach życia i prawa – rodzinnego, alimentacyjnego, spadkowego, zobowiązań, wyborczego, pracy itp.

Sytuacja osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, w kwestii decydowania o sobie, przedstawia się korzystniej, gdyż osoby takie, wskutek orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu częściowym nie tracą całkowicie zdolności do czynności prawnych, a jedynie ta zdolność zostaje im ograniczona. W praktyce oznacza to, że taka osoba może dokonywać czynności prawnych za zgodą kuratora, może też bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, a także rozporządzać przedmiotami majątkowymi oddanymi jej do swobodnego użytku, w tym swoim zarobkiem, chyba, że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Ponadto osoba ubezwłasnowolniona częściowo może dokonywać wielu czynności, które nie przysługują ubezwłasnowolnionemu całkowicie.